ยางบวมน้ำคืออะไร?
ยางบวมน้ำ เป็นวัสดุกันซึมที่ถูกออกแบบมาเพื่อติดตั้งในรอยต่อของคอนกรีต มีหน้าที่สำคัญในการป้องกันการรั่วซึมของน้ำเข้าสู่โครงสร้าง โดยจะทำงานเมื่อสัมผัสกับน้ำและเกิดการขยายตัวเพื่ออุดรอยต่อและช่องว่างในคอนกรีต ยางบวมน้ำจัดเป็นหนึ่งในประเภทของวัสดุ วอเตอร์สต๊อป (Waterstop) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในงานก่อสร้าง เช่น บ่อเก็บน้ำ สระว่ายน้ำ เขื่อน หรือโครงสร้างใต้ดิน
ความแตกต่างระหว่างยางบวมน้ำและวอเตอร์สต๊อปแบบแผ่น
- วอเตอร์สต๊อปแบบแผ่น (PVC Waterstop): ติดตั้งในขั้นตอนการผูกเหล็ก โดยวางวัสดุตามแนวรอยต่อของคอนกรีตก่อนเทคอนกรีต ตัววัสดุจะถูกฝังไว้ในคอนกรีตครึ่งหนึ่งในฝั่งแรก และอีกครึ่งหนึ่งจะอยู่ในฝั่งที่เทคอนกรีตภายหลัง
- วอเตอร์สต๊อปประเภทบวมน้ำ: ติดตั้งหลังจากเทคอนกรีตฝั่งแรกเสร็จแล้ว ใช้ร่วมกับกาวชนิดพิเศษสำหรับยางบวมน้ำ เมื่อสัมผัสกับน้ำจะขยายตัวเพื่ออุดช่องว่างระหว่างรอยต่อของคอนกรีต
ประเภทของยางบวมน้ำ
1. ยางบวมน้ำจากยางธรรมชาติผสมเบนโทไนท์
วัสดุ: ยางธรรมชาติผสมยางสังเคราะห์ประเภทบิวทิล และเบนโทไนท์ (Bentonite)
ข้อดี: ใช้งานง่าย ติดตั้งสะดวก
ข้อเสีย: อายุการใช้งานสั้น เนื่องจากส่วนผสมของยางธรรมชาติทำให้เปื่อยง่าย
2. โพลิยูรีเทนบวมน้ำ (Polyurethane, PU)
วัสดุ: โพลิยูรีเทนเป็นหลัก ผสมกับเบนโทไนท์
ข้อดี: ทนทาน ใช้ได้ยาวนาน ไม่ย่อยสลายง่าย เหมาะสำหรับงาน Precast
ข้อเสีย: ต้องใช้ร่วมกับปืนยิงกาว และเก็บไว้ได้เพียง 12 เดือนหากไม่ได้ใช้งาน
3. Hydrotite (Modified Chloroprene Rubber)
วัสดุ: ยางคลอโรพรีนที่ปรับแต่งพิเศษ ไม่มีส่วนผสมของเบนโทไนท์
ข้อดี: ทนทานสูง ปลอดภัยสำหรับงานน้ำดื่ม เหมาะกับโครงการของการประปาส่วนภูมิภาค
ข้อเสีย: ราคาสูงกว่าประเภทอื่น
การเลือกใช้งานวอเตอร์สต๊อปแบบบวมน้ำให้เหมาะสม
การเลือกใช้ยางบวมน้ำต้องพิจารณาจากเงื่อนไขของโครงการก่อสร้าง เช่น:
- หากสามารถเทคอนกรีตใหม่ทั้งสองฝั่ง ควรเลือกใช้ PVC Waterstop ซึ่งมีประสิทธิภาพสูง
- หากต้องเทคอนกรีตทีละฝั่ง หรือเป็นงานคอนกรีตเก่า ควรเลือกใช้ วอเตอร์สต๊อปแบบบวมน้ำ
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับวอเตอร์สต๊อปแบบบวมน้ำ
- เมื่อวอเตอร์สต๊อปแบบบวมน้ำขยายตัวแล้ว จะดันคอนกรีตแตกหรือไม่?
- วอเตอร์สต๊อปแบบบวมน้ำไม่มีแรงมากพอที่จะดันคอนกรีตให้แตก การขยายตัวเป็นเพียงการอุดช่องว่างเท่านั้น
- เราสามารถเลือกใช้วอเตอร์สต๊อปแบบบวมน้ำในงานน้ำดื่มได้หรือไม่?
- ยางบวมน้ำชนิด Hydrotite เหมาะสำหรับงานน้ำดื่ม เนื่องจากปลอดสารพิษและไม่มีเบนโทไนท์
- ต้องเตรียมพื้นที่อย่างไรก่อนติดตั้งยางบวมน้ำ?
- พื้นผิวคอนกรีตต้องสะอาด ปราศจากฝุ่น คราบน้ำมัน และใช้กาวเฉพาะสำหรับยางบวมน้ำ
สรุป
ยางบวมน้ำเป็นวัสดุกันซึมที่สำคัญในงานก่อสร้าง โดยเฉพาะในงานที่ต้องการป้องกันการรั่วซึมในระยะยาว การเลือกประเภทที่เหมาะสม เช่น ยางธรรมชาติผสมเบนโทไนท์ โพลิยูรีเทน หรือ Hydrotite จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและยืดอายุการใช้งานของโครงสร้างให้มั่นคงยิ่งขึ้น